خانکشی (Broaching) یک فرآیند ماشین‌کاری است که در آن از ابزاری به نام خانکش (Broach) برای ایجاد اشکال پیچیده در قطعات فلزی استفاده می‌شود. خانکش دارای مجموعه‌ای از دندانه‌های برنده است که به تدریج بزرگ‌تر می‌شوند و با حرکت خطی، مواد را از قطعه کار برمی‌دارند.

انواع ابزارهای خانکشی:

خانکش‌ها بر اساس نوع کاربرد و شکل قطعه کار به انواع مختلفی تقسیم می‌شوند:

• خانکش‌های داخلی:
  • برای ایجاد اشکال داخلی مانند سوراخ‌های چهارگوش، شیارها و هزارخاری‌ها استفاده می‌شوند.
  • این خانکش‌ها معمولاً دارای ساقه بلندی هستند که به دستگاه خانکشی متصل می‌شود.
• خانکش‌های خارجی:
  • برای ایجاد اشکال خارجی مانند دندانه‌های چرخ‌دنده و شیارها استفاده می‌شوند.
  • این خانکش‌ها معمولاً به صورت صفحه‌ای یا حلقوی طراحی می‌شوند.
• خانکش‌های سطحی:
  • برای ایجاد سطوح صاف و دقیق بر روی قطعات استفاده می‌شوند.
  • این خانکش‌ها معمولاً دارای دندانه‌های ریز و متراکم هستند.
• خانکش‌های هزارخاری:
  • برای ایجاد هزارخاری های داخلی و خارجی استفاده میشوند.

اجزای خانکش:

• مغز: قسمت ابتدایی خانکش که وارد قطعه کار می‌شود و فضای اولیه را ایجاد می‌کند.
• دندانه‌ها: قسمت‌های برنده خانکش که مواد را از قطعه کار برمی‌دارند.
• ساقه: قسمتی که خانکش را به دستگاه خانکشی متصل می‌کند.

جنس خانکش‌ها:

خانکش‌ها معمولاً از جنس فولاد تندبر (HSS) یا کاربید ساخته می‌شوند. انتخاب جنس مناسب به جنس قطعه کار و نوع عملیات خانکشی بستگی دارد.

کاربردهای خانکشی:

• ایجاد سوراخ‌های چهارگوش و شش‌گوش
• ایجاد شیارها و هزارخاری‌ها
• ایجاد دندانه‌های چرخ‌دنده
• ایجاد سطوح صاف و دقیق
• ایجاد جای خار

مزایای خانکشی:

• سرعت بالا
• دقت بالا
• ایجاد اشکال پیچیده
• ایجاد سطح با کیفیت بالا

معایب خانکشی:

• هزینه بالای ابزار
• محدودیت در شکل قطعه کار
• نیاز به دستگاه های مخصوص

شرکت ابزار دنده ایرانیان

• ابزارهای خانکشی اینولوتی (INVOLUTE BROACHING TOOLS) و مطابق با استانداردهای DIN 5480-5482
• ابزارهای خانکشی دنده مثلثی و مطابق با استانداردDIN 5481   
• ابزارهای خانکشی دنده مربعی و مطابق با استانداردهای DIN 5461-5462-5471-5472   
• ابزارهای خانکشی با پروفیلهای مربعی (SQUARE) مثلثی (TRIANGLE) جند ضلعی (POLYGON) چندضلعی مرکب (COMPOUND POLYGON) ,  و …….
• ابزارهای موسوم به جا خار(KEYWAY)   مطابق با استانداردهای DIN –ANSI
• ابزارهای خانکشی سایزینگ سوراخ (HOLE SIZING BROACHING TOOLS)
• ابزارهای خانکشی سطوح خارجی قطعات موسوم به (EXTERNAL BROACHING TOOLS ) با انواع پروفیلهای هندسی و تا طول 1300MM و عرض 230MM
• ابزارهای خانکشی تولید ابزارآلات کارگاهی از قبیل آچارهای تخت –رینگ –انبردست – دم باریک – آچار شلاقی و ………

ابزارهای کنترل هزارخاریدر صنایع قطعه سازی بصورت انبوه استفاده از گیجهای کنترل موسوم به گیجهای برو – نرو (GO-NO GO )  اجتناب ناپذیر میباشند هرگونه خطای ماشینکاری در پروسه خانکشی (broaching) از قبیل ساییدگی ابزار و یا لب پریده گی تعدادی از دندانه های برشی ابزار و یا ایجاد پلیسه در داخل پروفیلها و عوامل دیگر که تشخیص آنها با چشم غیر مسلح دشوار میباشد باعث  تولید قطعات بصورت معیوب گشته و ایجاد خسارت سنگین به تولید کننده میگردد .

متناسب با جنس بکاررفته در ساخت گیجها با سختی 62-64HRC و بعلت سایش گیجها در هنگام استفاده ممتد در خطوط تولید  استفاده از این نوع گیجها حداکثر برای 8000 بار استفاده توصیه میگردد و بهتر است که یک ابزار گیج بعنوان MASTER GAUGE  علاوه بر گیج GO-NOT GO همواره در بخش کنترل کیفی هر واحدی موجود باشد تا با اطمینان و امنیت بیشتر کار تولید انبوه ادامه یابد .

• ابزارهای خانکشی اینولوتی (INVOLUTE BROACHING TOOLS) و مطابق با استانداردهای DIN 5480-5482
• ابزارهای خانکشی دنده مثلثی و مطابق با استانداردDIN 5481   
• ابزارهای خانکشی دنده مربعی و مطابق با استانداردهای DIN 5461-5462-5471-5472   
• ابزارهای خانکشی با پروفیلهای مربعی (SQUARE) مثلثی (TRIANGLE) جند ضلعی (POLYGON) چندضلعی مرکب (COMPOUND POLYGON) ,  و …….
• ابزارهای موسوم به جا خار(KEYWAY)   مطابق با استانداردهای DIN –ANSI
• ابزارهای خانکشی سایزینگ سوراخ (HOLE SIZING BROACHING TOOLS)
• ابزارهای خانکشی سطوح خارجی قطعات موسوم به (EXTERNAL BROACHING TOOLS ) با انواع پروفیلهای هندسی و تا طول 1300MM و عرض 230MM
• ابزارهای خانکشی تولید ابزارآلات کارگاهی از قبیل آچارهای تخت –رینگ –انبردست – دم باریک – آچار شلاقی و ………

ابزارهای رولینگ شانه‌ای: روشی دقیق و کارآمد برای ایجاد شیارهای دقیق

ابزارهای رولینگ شانه‌ای، مجموعه‌هایی از ابزارهای تخصصی هستند که برای ایجاد شیارهایی با دقت بالا و سطح صاف بر روی شفت‌ها و قطعات استوانه‌ای به کار می‌روند. این فرآیند به جای براده‌برداری، با اعمال فشار و تغییر شکل پلاستیکی فلز انجام می‌شود که باعث می‌شود سطح شیارها صاف‌تر و استحکام آن‌ها بیشتر شود.

مزایای روش رولینگ شانه‌ای

• دقت بالا: ابعاد و شکل شیارها با دقت بسیار بالایی ایجاد می‌شوند.
• سطح صاف و بدون براده: به دلیل عدم وجود براده‌برداری، سطح شیارها صاف و بدون زبری است.
• استحکام بالا: تغییر شکل پلاستیکی باعث افزایش استحکام شیارها می‌شود.
• سرعت بالا: فرآیند رولینگ بسیار سریع‌تر از روش‌های سنتی مانند تراشکاری است.
• صرفه اقتصادی: کاهش هزینه‌های تولید به دلیل سرعت بالا و عدم نیاز به ابزارهای برش

اجزای اصلی ابزارهای رولینگ شانه‌ای

• غلطک‌های رولینگ: این غلطک‌ها دارای شیارهایی با پروفایل دقیق هستند که شکل شیار مورد نظر را بر روی قطعه ایجاد می‌کنند.
• صفحه نگهدارنده: این صفحه، غلطک‌ها را در موقعیت دقیق خود نگه می‌دارد و نیروی لازم برای رولینگ را تامین می‌کند.
• دستگاه رولینگ: این دستگاه، غلطک‌ها و صفحه نگهدارنده را با سرعت و فشار مشخص حرکت می‌دهد تا شیارها بر روی قطعه ایجاد شوند.

انواع ابزارهای رولینگ شانه‌ای

• ابزارهای رولینگ شانه‌ای دایره‌ای: این ابزارها برای ایجاد شیارهای دایره‌ای بر روی شفت‌ها استفاده می‌شوند.
• ابزارهای رولینگ شانه‌ای تخت: این ابزارها برای ایجاد شیارهای تخت بر روی شفت‌ها استفاده می‌شوند.

کاربردهای ابزارهای رولینگ شانه‌ای

• صنعت خودروسازی: تولید شفت‌های انتقال قدرت، محورهای چرخ و قطعات دیگر
• صنعت هوافضا: تولید قطعات موتور هواپیما و قطعات هیدرولیک
• صنعت نفت و گاز: تولید قطعات پمپ و شیرآلات
• صنعت قالب‌سازی: تولید قالب‌های پیچیده

مزایای استفاده از ابزارهای رولینگ شانه‌ای در مقایسه با روش‌های سنتی

• کیفیت بالاتر: سطح صاف‌تر و دقت ابعادی بالاتر
• طول عمر بیشتر ابزار: به دلیل عدم وجود سایش زیاد
• کاهش هزینه‌های تولید: سرعت بالاتر و کاهش ضایعات
• امکان تولید انواع مختلف شیار: با استفاده از غلطک‌های مختلف می‌توان انواع شیارها را ایجاد کرد.

نکات مهم در استفاده از ابزارهای رولینگ شانه‌ای

• انتخاب ابزار مناسب: انتخاب ابزار مناسب برای هر نوع شیار و قطعه بسیار مهم است.
• تنظیم دقیق دستگاه: تنظیم دقیق پارامترهای دستگاه مانند سرعت، فشار و دما برای دستیابی به نتایج مطلوب ضروری است.
• کنترل کیفیت: کنترل کیفیت قطعات تولید شده به صورت دوره‌ای بسیار مهم است.

در کل، ابزارهای رولینگ شانه‌ای یکی از ابزارهای بسیار دقیق و کارآمد برای ایجاد شیارهای با کیفیت بالا بر روی قطعات است. استفاده از این ابزارها باعث افزایش کیفیت محصولات، کاهش هزینه‌های تولید و بهبود راندمان تولید می‌شود.

ابزارهای رولینگ شانه‌ای
ابزارهای رولینگ شانه‌ای در صنعت قطعه‌سازی برای تولید هزارخار بر روی شافت‌های انتقال نیرو استفاده می‌شوند. این ابزارها به دلیل فرآیند سرد (Cold Roll Forming) که در آن از نیروی فشاری برای جابجایی مواد بدون براده‌برداری استفاده می‌شود، دارای استحکام لهیدگی و صافی سطح بالایی هستند1.

نوع‌های ابزارهای رولینگ شانه‌ای
ابزارهای رولینگ شانه‌ای به دو نوع اصلی تقسیم می‌شوند:

ابزارهای رولینگ شانه‌ای دایره‌ای (Circular Spline Rolling Tools): این ابزارها برای ایجاد پروفیل‌های هندسی دایره‌ای بر روی شافت‌های انتقال نیرو استفاده می‌شوند.

ابزارهای رولینگ شانه‌ای صلب (Flat Spline Rolling Tools): این ابزارها برای ایجاد پروفیل‌های هندسی صلب بر روی شافت‌های انتقال نیرو استفاده می‌شوند.

مزایای ابزارهای رولینگ شانه‌ای
سرعت عملیات: عملیات ایجاد شیار بر روی شافت‌های انتقال نیرو با استفاده از این ابزارها در مدت زمان بسیار کمی انجام می‌شود، حداقل ده ثانیه.

استحکام و صافی سطح: به دلیل استفاده از نیروی فشاری و عدم براده‌برداری، پروفیل‌های ایجاد شده دارای استحکام لهیدگی قابل توجه و صافی سطح بالایی هستند.

تنوع پروفیل‌ها: این ابزارها می‌توانند برای ایجاد انواع مختلف پروفیل‌های هندسی مانند اینولوتی، هزارخار دنده مثلثی، شیار روغن و غیره استفاده شوند.

کاربردها
ابزارهای رولینگ شانه‌ای در صنایع مختلفی از جمله صنعت خودروسازی، هوافضا، راه‌سازی، کشاورزی، دفاعی و صنایع نیروگاهی استفاده می‌شوند.

شرکت‌های تولیدکننده
شرکت‌هایی مانند آداکو (ADACO) یکی از شرکت‌های تولیدکننده ابزارهای رولینگ شانه‌ای در جهان هستند که با داشتن دانش فنی و ماشین‌آلات مخصوص قادر به تولید این نوع ابزارها در سایزهای مختلف هستند.

این ابزارها به دلیل فرآیند سرد و استفاده از نیروی فشاری، می‌توانند پروفیل‌های هندسی مختلف را در کمترین زمان ممکن ایجاد کنند و از این طریق به بهبود کیفیت و کاهش زمان تولید کمک می‌کنند.

• ابزارهای خانکشی اینولوتی (INVOLUTE BROACHING TOOLS) و مطابق با استانداردهای DIN 5480-5482
• ابزارهای خانکشی دنده مثلثی و مطابق با استانداردDIN 5481   
• ابزارهای خانکشی دنده مربعی و مطابق با استانداردهای DIN 5461-5462-5471-5472   
• ابزارهای خانکشی با پروفیلهای مربعی (SQUARE) مثلثی (TRIANGLE) جند ضلعی (POLYGON) چندضلعی مرکب (COMPOUND POLYGON) ,  و …….
• ابزارهای موسوم به جا خار(KEYWAY)   مطابق با استانداردهای DIN –ANSI
• ابزارهای خانکشی سایزینگ سوراخ (HOLE SIZING BROACHING TOOLS)
• ابزارهای خانکشی سطوح خارجی قطعات موسوم به (EXTERNAL BROACHING TOOLS ) با انواع پروفیلهای هندسی و تا طول 1300MM و عرض 230MM
• ابزارهای خانکشی تولید ابزارآلات کارگاهی از قبیل آچارهای تخت –رینگ –انبردست – دم باریک – آچار شلاقی و ………

کاربردهای ابزارهای رولینگ شانه‌ای

ابزارهای رولینگ شانه‌ای یا رول فرمینگ (Roll Forming) دستگاه‌هایی هستند که با اعمال فشار روی یک ورق فلزی، آن را به یک پروفیل مشخص و مداوم تبدیل می‌کنند. این فرآیند به دلیل سرعت بالا، دقت و کیفیت بالای محصول نهایی، در صنایع مختلف کاربرد گسترده‌ای دارد.

مکانیزم عملکرد ابزارهای رولینگ شانه‌ای

این ابزارها از مجموعه‌ای از غلطک‌ها تشکیل شده‌اند که با حرکت هماهنگ، ورق فلزی را از یک کویل (رول) تغذیه کرده و به تدریج به شکل دلخواه در می‌آورند. هر غلطک بخش خاصی از پروفیل را شکل می‌دهد تا در نهایت محصول نهایی با دقت بالا تولید شود.

کاربردهای اصلی ابزارهای رولینگ شانه‌ای

• صنعت ساختمان:
  • تولید انواع پروفیل‌های فولادی برای ساخت سازه‌های سبک و سنگین
  • تولید ورق‌های شیروانی و پوشش‌های سقف
  • تولید پروفیل‌های در و پنجره
  • تولید پروفیل‌های قوطی و لوله
• صنعت خودرو:
  • تولید قطعات بدنه خودرو مانند سقف، درها و گلگیرها
  • تولید شاسی و زیربندی خودرو
• صنعت لوازم خانگی:
  • تولید بدنه یخچال، فریزر، ماشین لباسشویی و سایر لوازم خانگی
• صنعت بسته‌بندی:
  • تولید قوطی‌های فلزی برای بسته‌بندی مواد غذایی و نوشیدنی‌ها
  • تولید پروفیل‌های برای ساخت پالت‌های صنعتی
• صنعت کشاورزی:
  • تولید لوله‌های آبیاری و کانال‌های آبرسانی
• صنعت مبلمان:
  • تولید پروفیل‌های فلزی برای ساخت مبلمان فلزی

مزایای استفاده از ابزارهای رولینگ شانه‌ای

• سرعت تولید بالا: تولید انبوه پروفیل‌ها در زمان کوتاه
• دقت بالا: ابعاد و شکل پروفیل‌ها با دقت بسیار بالا تولید می‌شود.
• هزینه تولید پایین: کاهش هزینه تولید به دلیل حذف عملیات برش و جوشکاری
• تنوع محصولات: امکان تولید طیف وسیعی از پروفیل‌ها با اشکال و ابعاد مختلف
• کیفیت بالای محصول نهایی: محصولات تولیدی دارای سطح صاف و یکنواخت هستند.
• مصرف کم انرژی: نسبت به روش‌های سنتی تولید پروفیل، مصرف انرژی کمتری دارد.

انواع ابزارهای رولینگ شانه‌ای

• رول فرمینگ سرد: در این روش، ورق فلزی در دمای محیط شکل داده می‌شود.
• رول فرمینگ گرم: در این روش، ورق فلزی قبل از فرآیند شکل‌دهی گرم می‌شود تا شکل‌پذیری آن افزایش یابد.

به طور خلاصه، ابزارهای رولینگ شانه‌ای نقش بسیار مهمی در صنایع مختلف ایفا می‌کنند و با تولید محصولات با کیفیت و سرعت بالا، به بهبود بهره‌وری و کاهش هزینه‌ها کمک می‌کنند.