انواع ابزارهای کنترل هزارخاری1

ابزارهای کنترل هزارخاری یکی از تجهیزات مهم و تخصصی در حوزه مهندسی تولید و ماشین‌کاری هستند که به‌طور ویژه برای بهبود کیفیت سطح قطعات، افزایش مقاومت مکانیکی و کاهش هزینه‌های پرداخت‌کاری نهایی مورد استفاده قرار می‌گیرند. این ابزارها به‌نوعی زیرمجموعه‌ای از ابزارهای سطح‌سازی و پرداخت‌کاری مکانیکی محسوب می‌شوند. در ادامه توضیح کامل‌تری درباره ابزارهای کنترل هزارخاری ارائه می‌دهم:

ابزارهای کنترل هزارخاری چیست؟

ابزارهای کنترل هزارخاری ابزاری هستند که با استفاده از روش نورد سرد سطحی (Burnishing) یا غلتک‌کاری سطحی، ناهمواری‌های ریز سطحی ناشی از عملیات تراشکاری، فرزکاری یا سنگ‌زنی را کاهش می‌دهند. در این فرآیند، بدون برداشتن براده و تنها با اعمال فشار کنترل‌شده، برجستگی‌های سطحی به درون فرورفتگی‌ها منتقل می‌شوند و سطحی صاف‌تر و براق‌تر ایجاد می‌شود.

کاربردهای ابزار کنترل هزارخاری

1. بهبود صافی سطح (Surface Finish):
   این ابزارها قادرند سطح قطعه را تا چندین برابر نسبت به حالت اولیه صاف و براق کنند.

2. افزایش مقاومت سایشی و خستگی:
   به دلیل ایجاد تنش‌های فشاری در لایه سطحی، مقاومت قطعات در برابر سایش و ترک‌خوردگی به‌طور محسوسی افزایش می‌یابد.

3. افزایش سختی سطحی (Surface Hardening):
   عملیات هزارخاری با تغییر شکل پلاستیک سطحی باعث سخت‌تر شدن لایه بیرونی قطعه می‌شود.

4. کاهش نیاز به سنگ‌زنی و پولیش:
   استفاده از این ابزارها می‌تواند بسیاری از فرآیندهای پرداخت‌کاری پرهزینه مانند لپینگ یا سنگ‌زنی را کاهش دهد یا حذف کند.

مزایای استفاده از ابزارهای کنترل هزارخاری

• صرفه‌جویی در زمان و هزینه‌های تولید

• افزایش کیفیت و دوام قطعات صنعتی

• امکان استفاده روی طیف وسیعی از قطعات (محورها، بوش‌ها، سوراخ‌ها، سطوح تخت و استوانه‌ای)

• بهبود عملکرد نهایی قطعات به دلیل کاهش اصطکاک سطحی

انواع ابزارهای کنترل هزارخاری

1. ابزار هزارخاری غلطکی (Roller Burnishing Tool):
   دارای غلتک‌های سخت با قابلیت چرخش آزاد که روی سطح قطعه حرکت می‌کنند.

2. ابزار هزارخاری ساچمه‌ای (Ball Burnishing Tool):
   در این ابزار از ساچمه‌های فولادی یا کاربیدی استفاده می‌شود که به‌صورت نقطه‌ای فشار وارد می‌کنند.

3. ابزارهای مخصوص سطوح داخلی (برای سوراخ‌ها):
   جهت صیقل و تقویت سوراخ‌های استوانه‌ای.

4. ابزارهای مخصوص سطوح خارجی و تخت:
   برای شافت‌ها، بوش‌ها و قطعات با سطح خارجی.

صنایع استفاده‌کننده

• خودروسازی (برای قطعاتی مثل میل‌لنگ و سیلندرها)

• هوافضا (بهبود مقاومت خستگی قطعات حساس)

• صنایع نفت و گاز (لوله‌ها و اتصالات فشار بالا)

• صنایع پزشکی (ابزارها و تجهیزات جراحی)